Thực phẩm lành mạnh có vai trò rất quan trọng trong dinh dưỡng bởi không chỉ cung cấp năng lượng mà còn giúp nâng cao sức khỏe, giúp cơ thể tăng sức đề kháng để chống chọi với các tác nhân gây bệnh.
Nhiều người quan tâm tới sức khỏe của gia đình và luôn tìm kiếm những giải pháp thay thế thông minh bằng cách lựa chọn những thực phẩm, vật dụng lành mạnh, an toàn và tốt cho sức khỏe.
Dưới đây là những gợi ý thay thế thực phẩm lành mạnh hơn so với thói quen lựa chọn và sử dụng hằng ngày của nhiều gia đình:
1. Cân nhắc thay thế ngũ cốc tinh chế bằng thực phẩm lành mạnh hơn
Ngũ cốc nguyên hạt không chỉ là tinh bột, nó còn chứa tới 25% các chất dinh dưỡng khác, bao gồm protein, chất xơ và omega-3 bổ sung có lợi cho sức khỏe, cùng với hỗn hợp phức hợp các vitamin, khoáng chất và các vi chất dinh dưỡng khác.
Quá trình tinh chế loại bỏ phần lớn những gì tốt nhất của ngũ cốc và để lại một sản phẩm màu trắng chứa tới 94% tinh bột. Sự thay đổi này làm thay đổi cách cơ thể hấp thụ và sử dụng ngũ cốc cũng như ảnh hưởng của chúng đối với lượng đường trong máu , mặc dù có thể một số vitamin và sắt đơn giản được bổ sung trở lại.
Theo TS. BS. Nguyễn Trọng Hưng – Trưởng khoa Khám tư vấn Dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng việc lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn carbohydrate chất lượng cao, ít chế biến và cắt giảm ngũ cốc tinh chế sẽ cải thiện sức khỏe theo nhiều cách. Do đó, chế độ ăn lành mạnh cần cung cấp tối thiểu một nửa số ngũ cốc chúng ta ăn là ngũ cốc nguyên hạt.
Việc sử dụng ngũ cốc nguyên hạt mang lại nhiều lợi ích sức khỏe.
2. Thay chất béo rắn bằng dầu oliu lành mạnh
Chất béo rắn như bơ, mỡ động vật thường là một trong những nguồn cung cấp calo rỗng lớn nhất trong chế độ ăn. Cả chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, ẩn chứa trong nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn, có xu hướng ở thể rắn ở nhiệt độ phòng. Có rất nhiều chất béo rắn trong chế độ ăn uống có liên quan đến các bệnh mạn tính, đặc biệt là các bệnh về tim và mạch máu.
Nên sử dụng dầu oliu để thay thế chất béo rắn để có kết quả tốt cho sức khỏe. Dầu oliu là một trong những thực phẩm nổi tiếng và được dùng để chế biến các món ăn hàng ngày. Dầu oliu là nguồn axit béo đơn không bão hòa, vitamin E, K và chất chống oxy hóa khác.
Ngoài ra, nên thay thế thịt bò thông thường bằng thịt gà, hải sản hoặc đậu là một cách khác để giảm lượng chất béo rắn cho bữa ăn hàng ngày.
3. Loại bỏ đồ uống có đường và thay bằng nước trái cây
Đồ uống hàng ngày như soda, đồ uống thể thao, nước ngọt, nước tăng lực, nước trái cây đóng hộp là nguồn cung cấp rất nhiều calo và đường. Quá nhiều đường không chỉ dẫn đến tăng cân và kích thước vòng eo mà còn là nguyên nhân gây nhiều bệnh lý nguy hiểm như làm tăng huyết áp, cholesterol và tăng lượng đường trong máu gây bệnh đái tháo đường type 2 .
TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng cho biết: Với cuộc sống hiện đại, chúng ta nên sử dụng hợp lý các loại thực phẩm chứa đường để không ảnh hưởng tới sức khỏe.
Thay vì uống nước ngọt, hãy tự chế biến một bình nước mát với trái cây, rau hoặc thảo mộc: bạc hà, cam, húng chanh, gừng và dưa chuột giúp cơ thể giữ đủ nước và khỏe mạnh.
Một bình nước với trái cây, lá bạc hà và gừng sẽ giúp thanh lọc cơ thể và giữ đủ nước trong mùa hè.
4. Thay thế siro ho bằng mật ong
Nhiều bậc cha mẹ thường tự ý mua cho các loại thuốc ho không kê đơn cho con mặc dù các bác sĩ nhi đã khuyến nghị không sử dụng cho trẻ dưới 2 tuổi. Các chuyên gia nhi khoa đã gợi ý một phương thuốc tự nhiên ít tốn kém hơn là mật ong.
Trong những nghiên cứu thực nghiệm, họ nhận thấy mật ong vượt trội so với các loại thuốc ho không kê toa trong mọi hạng mục, từ việc giảm số lượng và mức độ nghiêm trọng của ho, đến cải thiện giấc ngủ cho trẻ em. Liều gợi ý cho trẻ từ 1 đến 6 tuổi là nửa thìa cà phê trước khi đi ngủ 30 phút, tăng lên 1 thìa cà phê cho trẻ từ 6 – 11 tuổi.
Tuy nhiên, cần lưu ý điều quan trọng là tuyệt đối không dùng mật ong kể cả việc dùng mật ong để rơ lưỡi đối với trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi.
5. Thay thế thịt bò công nghiệp bằng thịt bò hữu cơ ăn cỏ
Đặt cạnh nhau, hai miếng thịt từ thịt bò nuôi công nghiệp và bò hữu cơ ăn cỏ trông gần giống nhau, nhưng thực phẩm này lại từ những con bò được nuôi theo những cách rất khác nhau. Gia súc hữu cơ ăn cỏ được nuôi trên đồng cỏ mà không sử dụng hormone tổng hợp, thuốc trừ sâu độc hại, thức ăn biến đổi gene hoặc kháng sinh.
Thịt bò nuôi ăn cỏ hữu cơ có lượng chất béo omega-3 lành mạnh gấp 4 lần so với thịt bò nuôi vỗ béo kiểu công nghiệp. Tuy loại thịt bò hữu cơ có giá cao hơn, nhưng những thực phẩm này là lành mạnh, an toàn hơn và sự thay đổi này tốt cho sức khỏe hơn nhiều.
